Onderzoek naar duurzame onttrekking uit zoetwaterbellen in Zeeland

Onderzoek naar duurzame onttrekking uit zoetwaterbellen in Zeeland

In de provincie Zeeland zijn veel gebieden voor hun zoetwater afhankelijk van regenwater dat is opgeslagen in de bodem. Uit grote zoetwaterbellen mag met een diepdrain water worden onttrokken. Bij kleine zoetwaterbellen is dit niet toegestaan. In een pilot onderzoeken we of ook kleine zoetwaterbellen duurzaam beheerd kunnen worden, zodat deze een bron voor watervoorziening kunnen zijn. 

Uit grote zoetwaterbellen van minimaal 15 meter dikte wordt water onttrokken voor beregening van landbouwgrond. De diepdrains waarmee dit gebeurt, mogen echter niet worden aangelegd in kleine zoetwaterbellen. Dat komt, omdat tot nu toe niet duidelijk is of ook uit deze bellen water duurzaam kan worden onttrokken.  

Van grote zoetwaterbellen is bekend, dat het water dat wordt onttrokken ook weer voldoende wordt aangevuld, waardoor deze niet krimpt. Wanneer zoetwaterbellen met een dikte van minder dan 15 meter duurzaam beheerd kunnen worden, biedt dit nieuwe mogelijkheden, bijvoorbeeld voor boeren die gronden hebben op zo’n zoetwaterbel.

Acacia Water voert een verkenning uit naar de mogelijkheden van duurzame onttrekking van water uit kleine zoetwaterbellen.

Diepdrain aangelegd op kleine zoetwaterbel 

Naast testen of duurzaam beheer van dit water mogelijk is, kijken we in deze pilot ook naar de mogelijkheid om richtlijnen en randvoorwaarden op te stellen, waarbinnen kleine zoetwaterbellen duurzaam kunnen worden beheerd. Dit kan vervolgens input zijn voor het vernieuwen van beleid.  

Tot slot moet deze pilot inzicht geven in de mogelijkheid (of onmogelijkheid) van toedienen van water met ondergrondse druppelirrigatie in een goed doorlatende bodem.  

De locatie waar we deze pilot uitvoeren is op de akkers van groenteteler Op ’t Hof in Sirjansland, in de gemeente Schouwen-Duiveland in de provincie Zeeland. Hier is een kleine zoetwaterbel aanwezig en voor het onderzoek zijn hierop diepdrains aangesloten. Voor het onderzoek onttrekken we met een diepdrain water uit de kleine zoetwaterbel en we dienen water toe met een ondergronds dripirrigatiesysteem.  

Scenario’s voor duurzame onttrekking 

Om de effecten van de diepdrainonttrekking in beeld te brengen, monitoren we met peilbuizen de onttrekking van het water, de verandering van de grondwaterstand en de elektrische geleidbaarheid (EC). De hoeveelheid water in het bovenste gedeelte van de bodem meten we met bodemvochtsensoren. Ook voeren we CVES-metingen (geofysicametingen) uit waarmee we het zoet-zoutwatergrensvlak en desamenstelling van de ondergrond in kaart brengen. 

We voeren modelberekeningen uit te achterhalen bij welk debiet ((afvoerflux) nog duurzaam onttrokken kan worden. Met het model kunnen we meerdere scenario’s doorrekenen, zodat duidelijk wordt onder welke fysische omstandigheden duurzaam onttrokken kan worden uit kleine zoetwaterbellen. 

Momenteel worden de meetresultaten verder uitgewerkt. Het eindrapport wordt 31 december openbaar gemaakt.  

Door klimaatverandering komen extreme weersomstandigheden steeds vaker voor in Nederland. De landbouw ondervindt daarvan problemen; zowel droogte als verzilting in kustgebieden zijn nu al terugkerende uitdagingen voor landbouwers. Het is daarom van belang om nu, en in de toekomst slim met het beschikbare zoet water om te gaan in de landbouw.  

Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland. https://agriculture.ec.europa.eu/index_nl