SWAT modellering Geuldal - Water vasthouden en vertragen
Bodem als levende spons & vegetatie als buffer en rem van water. Het onderzoek 'Water vasthouden en vertragen in het Geuldal’ in samenwerking met Bureau Stroming, H+N+S Landschapsarchitecten en Acacia Water is uitgevoerd in opdracht van de coalitie Natuurkracht.
Acacia Water heeft voor het hele stroomgebied van de Geul een grensoverschrijdend, gedetailleerd SWAT model opgebouwd waarmee verschillende scenario’s berekend kunnen worden om de verwachte impact van veranderend landgebruik en Nature Based Solutions op wateroverlast en droogte te evalueren. Lokale verschillen in bodem, gesteente, reliëf, infrastructuur, landgebruik en type begroeiing zijn hierin verwerkt. Een dergelijk grensoverschrijdend model is van belang, want tijdens het hoogwater van 2021 kwam vanuit België het meeste water. Er moet dus goed gekeken worden waar interventies in het landschap een goede bijdrage kunnen leveren aan het verminderen van de wateroverlast benedenstrooms. Het SWAT model kan hulp bieden bij het doorrekenen van de effectiviteit van maatregelen en de planvorming kan hierop worden gebaseerd.
Het rapport presenteert verschillende maatregelen, ofwel Nature Based Solutions, om de gevolgen van droogte en wateroverlast tegen te gaan. Denk hierbij aan de ontwikkeling van nieuwe bossen, het omvormen van akkers naar natuurlijk grasland, het aanleggen van infiltratiestroken en het dempen van greppels.
Deze (ruimtelijke) maatregelen sluiten naadloos aan bij andere belangrijke opgaven voor het Geuldal (en overig Zuid-Limburg), zoals het verbeteren van de landschapskwaliteit, biodiversiteit, drinkwaterzekerheid, droogtebestrijding, eco-toerisme/groene recreatie, opslag van kooldioxide en het tegengaan van inspoeling van stikstofrijk erosiemateriaal.
Het neerslagevent op 14 juli 2021 was een uitzonderlijke gebeurtenis die door klimaatverandering frequenter zal optreden. Ook kortdurende intense neerslag zorgt nu al periodiek voor veel overlast en schade. Daarnaast vormen de droge zomers een probleem dat mede door klimaatverandering steeds vaker zal optreden. Zowel voor langdurige regen, korte piekbuien als droogte is het vertragen van de reis die een regendruppel aflegt van het moment dat deze valt totdat deze het stroomgebied verlaat de belangrijkste oplossing. In een natuurlijk landschap zorgen vegetatie, bodem, bodemleven en morfologie ervoor dat deze regendruppel wordt opgevangen, kan infiltreren en geleidelijk kan afstromen, waardoor zowel hoge als lage afvoeren in de tijd worden gespreid en zowel afvoerpieken als droogte worden gedempt.
De natuur is dus van huis uit een goede afvoerregulator en daarmee een solide middel tegen wateroverlast, overstromingen en droogte. Deze natuurkracht kan in het huidige Geuldal nog beter worden benut om tot een beter functionerend, veerkrachtiger watersysteem en landschap te komen. Natuurlijke oplossingen kunnen hierbij goed verweven worden in het bestaande cultuurlandschap. Het is de uitdaging om deze op de juiste plek in te zetten en toe te passen in het heuvellandschap.
Lees hier de samenvatting en het rapport:
Downloadlink Samenvatting: https://dz8tqgfxhghma.cloudfront.net/Rapporten/Water-vasthouden-en-vertragen-in-het-Geuldal-rapport-samenvatting.pdf
Downloadlink Onderzoeksrapport: https://dz8tqgfxhghma.cloudfront.net/Rapporten/Water-vasthouden-en-vertragen-in-het-Geuldal-rapport-v3.pdf
Wil je meer weten over deze studie? Neem dan contact op met onze collega Maarten Waterloo (maarten.waterloo@acaciawater.com).
